พีพี, บิวกิ้น, นนกุล, ต่อ ธนภพ, กอล์ฟ พิชญะ และไบร์ท นรภัทร มีอะไรที่เหมือนกัน คำตอบคือ พวกเขาพูดภาษาจีนได้
ซีรีส์แปลรักฉันด้วยใจเธอ กับ รายการ 789 SURVIVAL เหมือนกันตรงที่มีซับไตเติลภาษาจีน
นนน กรภัทร์ ร้องเพลงในคอนเสิร์ตที่มาเก๊าเป็นภาษาจีน
เบื้องหลัง ‘ภาษาจีน’ ทั้งหลายเหล่านี้คือผลงานของ ‘ธนพล เชาวน์วานิชย์’ ที่พวกเขาเรียกว่า ‘เหล่าซือดิว’
แล้วเหล่าซือดิวเป็นใคร The Optimized จะพาไปทำความรู้จัก
เลือดจีนที่พูดจีนไม่ได้
ก่อนจะมาเป็นครูสอนภาษาจีนที่รันวงการบันเทิงไทยอย่างทุกวันนี้ หากย้อนไปเมื่อสิบกว่าปีก่อน ธนพลผู้เกิดในครอบครัวคนไทยเชื้อสายจีน มีบรรพบุรุษและญาติเก่าแก่พูดคุยกันภาษาจีน ทว่าความสัมพันธ์ของภาษาจีนกับเขาเสมือนโลกกับดาวอังคาร คือใกล้แต่เหมือนไกล เพราะเขามีเลือดจีนในตัวหากก็ไม่เข้าใจภาษานั้น
“ตัวเราเริ่มเรียนภาษาจีนเพราะตอนม.ปลาย รู้สึกว่าภาษาไทยกับภาษาอังกฤษยังไม่พอ และเรามีเชื้อสายจีนไหหลำ คนเก่าแก่ในครอบครัวเราพูดจีนกันอยู่ เหมือนเราอยากตามหารากเหง้าของตัวเองที่เป็นคนจีนแต่พูดจีนไม่ได้ สุดท้ายเราพูดไหหลำไม่ได้มากนัก เพราะเราเรียนจีนกลาง (หัวเราะ)” เหล่าซือยิ้มอ่อนกับอาการ Lost in Translation ในครอบครัว
“เริ่มแรกเราซื้อหนังสือสอนภาษาจีนมาอ่านเอง ซึ่งอ่านไม่เข้าใจหรอก ระบบพินอินของภาษาจีนซับซ้อนเกินกว่าจะทำความเข้าใจได้เอง สุดท้ายเราจึงไปลงเรียนที่โรงเรียนสีตบุตรบำรุง (Oriental Culture Academy : OCA) เรียนรวมกันหลายๆคน” นอกจากจะเรียนรู้แล้ว เขารู้สึกเหมือนได้เจอความชอบที่ตามหามานาน “เราเรียนภาษาจีนด้วยความชอบ แฮปปี้มาก สนุกไปหมด เวลาเห็นอักษรจีนจะรู้สึกเหมือนตัวเองเป็นนักถอดรหัส ถ้าเรารู้อักษรจีนตัวนี้ได้และรู้ความหมายของมันก็จะจำได้เลย เมื่อจับหลักได้จะสนุก
“จงเรียนรู้ไปตลอดชีวิต ถ้าวันหนึ่งโอกาสมาจับคู่กับความสามารถที่คุณมี คุณจะต่อยอดไปได้ไกล”
“เราเชื่อว่าคนไทยเรียนภาษาจีนได้ง่ายมาก ด้วยไวยากรณ์ภาษาไทยและภาษาจีนคล้ายกัน เช่น คนไทยพูดว่า ‘ฉันกินข้าว’ คนจีนก็พูดว่า ‘ฉันกินข้าว’ ไม่เหมือนภาษาเกาหลีหรือภาษาญี่ปุ่นที่รูปประโยคเรียงกลับหน้า-หลัง และเรื่องระดับความสุภาพของภาษาจีนก็จะไม่มี ต่างจากภาษาเกาหลีและญี่ปุ่นเช่นกัน”
แพสชันที่มีต่อภาษาจีนรุนแรงมากเสียจนธนพลไปเรียนต่อถึงเมืองจีน “เราเสิร์ชเจอว่ามหาวิทยาลัยเจ้อเจียงเป็น 1 ใน 3 มหาวิทยาลัยที่ดีที่สุดของจีน ประกอบกับเพื่อนแนะนำว่าเมืองหางโจวมีธรรมชาติสวยงาม น่าไปใช้ชีวิต น่าเที่ยว เราไปเรียนหลักสูตรเรียนภาษาจีนสำหรับคนต่างชาติ 1 ปี ในคลาสเจอผู้คนจากหลากชาติมาก มีคนไทย เกาหลี สเปน รัสเซีย ญี่ปุ่น อินโดนีเซีย ฯลฯ
“ไปถึงเราต้องสอบวัดระดับความรู้ภาษาจีนก่อน ระดับพื้นฐานก็จะมีคนอยู่เรียนเยอะ พอระดับสูงขึ้นไป คนจะเริ่มน้อยลง คลาสละ 15-20 คน มี 7 ระดับ สูงสุดคือระดับ 7 เราได้ระดับ 3 เป็นระดับกลางๆ สื่อสารได้ ด้วยความที่แพสชันแรงมาก เทอมแรกก็ได้ทุนเรียนดีของมหาวิทยาลัย เราใช้เวลาช่วงปิดเทอมอ่านหนังสือของระดับ 3 ครึ่งกับระดับ 4 เพื่อที่จะข้ามไปสอบระดับ 5 เลย ไม่อยากไต่ไปทีละระดับ เสียเวลา เราสอบได้ระดับ 5 เลย” เหล่าซือพูดอย่างภูมิใจในความเพียรของตัวเอง
youTube : Nadao Music
พีพีร้องเพลง หรูเหอ 如何 (Skyline) ซาวนด์แทร็กซีรีส์แปลรักฉันด้วยใจเธอ
คนไทยเรียนภาษาจีนกันไปทำไม?
ก่อนจะเริ่มต้นเรียน คนสอนต้องถามถามวัตถุประสงค์ที่นักเรียนจะเอาไปใช้งานด้วย จะได้จัดการเรียนการสอนให้เหมาะ จากนักเรียนหลากหลายรูปแบบที่เข้ามา ครูดิวแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ ได้แก่
กลุ่มแรก คือ เจ้าของธุรกิจที่ต้องติดต่อทำธุรกิจกับคนจีน ซึ่งคนกลุ่มนี้จะไม่ได้ลงเรียนลึกมากนัก เพียงแต่เรียนพื้นฐานให้ติดต่อสื่อสารได้
กลุ่มที่สอง คือ คนทำงานทั่วไป พนักงานออฟฟิศ นักเรียน นักศึกษาต่างๆ ส่วนใหญ่จะมาเรียนเพื่อเสริมทักษะ หรือทำให้เรซูเม่ของตัวเองดูน่าสนใจขึ้น เขารู้ว่ายุคนี้การแค่รู้ภาษาไทยกับภาษาอังกฤษอาจจะไม่พอ การได้ภาษาที่สามอย่างภาษาจีนจะช่วยเปิดโอกาสในการทำงานได้มากขึ้น หรือเวลาไปสมัครงานจะมีตัวเลือกเพิ่มขึ้นเยอะมาก
“ยกตัวอย่าง มีน้องคนหนึ่งมาเรียนภาษาจีนกับเราหลายปีแล้ว ด้วยจุดประสงค์ที่ว่าอย่างน้อยถ้าเขาไม่ได้ใช้การพูดในชีวิตประจำวัน แต่เขาสามารถอ่านเว็บไซต์ภาษาจีนในการซื้อขายของได้ เขาจะทำธุรกิจของตัวเองก็ได้ หรือใช้ภาษาจีนในการทำงานให้บริษัทก็ได้อีก เรียนเพื่อเพิ่มโอกาสและเปิดตลาดใหม่ให้ตัวเอง ทุกวันนี้จีนเข้ามาเมืองไทยเยอะมาก การหาช่องทางในการสร้างรายได้อย่างหนึ่งก็คือการพาตัวเองไปเรียนภาษาจีน” ธนพลกล่าว
กลุ่มที่สาม คือ ศิลปินดาราที่เข้ามาเรียนเพราะจุดประสงค์ต่างๆกันไป แยกย่อยออกเป็นกลุ่มแรกมาเรียนภาษาจีนเพราะในบทต้องพูดภาษาจีน เช่น ซีรีส์แปลรักฉันด้วยใจเธอ ตัวละครเต๋กับโอ้เอ๋วของพีพีกับบิวกิ้นเรียนโรงเรียนสอนภาษาจีน แม้ตามบทจะไม่ต้องพูดภาษาจีนตลอดเวลา แต่ก็ต้องดูพูดภาษาจีนได้สมจริง กรณีนี้ขึ้นอยู่กับวิสัยทัศน์ของผู้กำกับและนักแสดงด้วยว่าอยากจะมาเรียนรู้ภาษาจีนเพื่อนำไปใช้ในการทำงานด้วยหรือเปล่า ซึ่งพีพีกับบิวกิ้นก็มาเรียนภาษาจีนกับเหล่าซือดิว ซึ่งจะสอนพื้นฐานและช่วยไกด์ภาษาจีนให้กับนักแสดง
กลุ่มที่สอง คือ ศิลปินและผู้จัดการรู้ว่ามีการดีลธุรกิจ จัดแฟนมีต หรือขยายฐานแฟนคลับไปสู่ประเทศจีน เช่น นนกุล-ชานน สันตินธรกุล และกอล์ฟ (พิชญะ นิธิไพศาลกุล)
“การได้ภาษาที่สามจะช่วยเปิดโอกาสในการทำงานได้มากขึ้น หรือเวลาไปสมัครงานจะมีตัวเลือกเพิ่มขึ้นเยอะมาก”
“กอล์ฟ (พิชญะ นิธิไพศาลกุล) เรียนภาษาจีนกับเราด้วย mindset ที่ว่าต้องการต่อยอดและขยายฐานแฟนคลับให้ไปไกลมากกว่าในประเทศไทย สมมติว่ามีแฟนคลับแค่ 1 เปอร์เซ็นต์ในจีน หรือ 1 หมู่บ้าน นั่นก็เท่ากับคนจำนวน 4 ล้านคนแล้ว ดังนั้นการรู้ภาษาจีนจึงพาให้เขาไปไกลได้อีกเยอะ
“จุ๋ย (วรัทยา นิลคูหา) มาเรียนเพราะต้องดีลงานกับผู้จัดละครจีน เขาเคยทำละครที่จีนมาร่วมทุนสร้าง ภาษาคืออาวุธติดตัวเวลาต้องไปพูดคุยสื่อสาร แม้เราจะพูดไม่ได้เยอะ แต่อย่างน้อยก็เข้าใจและโต้ตอบได้บ้าง มันสร้างความประทับใจ
“กรณีของไบร์ท-นรภัทร วิไลพันธุ์ มาเรียนเพราะตัวเขาเคยไปออกงานในต่างประเทศ เมื่อถึงช่วงนั่งล้อมวงสัมภาษณ์ ดาราทุกคนพูดจีนได้ ไบร์ทจึงมาลงเรียนภาษาจีนกับเราเพราะอยากสื่อสารได้ ไม่ถูกทอดทิ้งในวงสนทนา และซื้อใจแฟนคลับได้ด้วย
“ส่วนต่อ (ธนภพ ลีรัตนขจร) มีงานละครเรื่องใต้หล้าที่ในบทต้องพูดภาษาจีน ซึ่งต่อเป็นนักแสดงที่ทุ่มเทมากๆอยู่แล้ว เขาจึงมาเรียนภาษาจีนพื้นฐาน”
เหล่าซือดิวรับบทเป็นครูสอนภาษาจีนในซีรีส์ เพื่อนายแค่หนึ่งเดียว
ไม่ต้องชูจุดแข็ง แต่ยกข้อได้เปรียบ ก็เป็น Top of Mind ได้
ภาษาจีนให้ประโยชน์อะไรอีกนอกจากได้ค้นหารากเหง้าของตัวเอง
“มันต่อยอดให้เราเยอะมากๆ เราทำงานสายนิเทศศาสตร์ ทำงานเขียนบทหนังและซีรีส์ ซึ่งตอนนั้นภาษาจีนไม่ได้บูมเลยในเมืองไทย ในแวดวงบันเทิงพอมีการพูดถึงภาษาจีนขึ้นมา เราจึงกลายเป็นชื่อแรกๆที่คนนึกถึง”
สมมติมีนักเขียนบท 10 คน แต่มีนักเขียนบทที่รู้ภาษาจีน 1 คน คุณได้เปรียบคนอื่นๆแล้ว กลายเป็นชื่อแรกๆที่คนนึกถึง
“ใช่เลย อย่างซีรีส์แปลรักฉันด้วยใจเธอ แม้ว่าเราจะไม่ได้สอนภาษาจีนให้นักแสดง แต่เรายังเป็นที่ปรึกษาด้านภาษาจีนให้กับซีรีส์เรื่องนี้ นอกจากนี้ยังมีบริษัทจีนที่อยากได้ไอเดียของคนไทยในการสร้างสรรค์ซีรีส์ร่วมทุนไทย-จีน เช่น ‘DIVE ดำน้ำตามฝัน’ ซีรีส์เรื่องราวของนักดำน้ำที่นนกุล (ชานน สันตินธรกุล) นำแสดงและไปโด่งดังมากที่จีน น้องเรียนภาษาจีนอย่างมีวินัยน่าชื่นชมมาก เราได้ร่วมงานกับซีรีส์เรื่องนี้ เพราะโปรดิวเซอร์จีนมาลงเรียนปริญญาโทที่อักษรฯ จุฬาฯ เขาเป็นคนจีนที่พูดไทยได้ เขาไปถามเพื่อนเราที่เป็นโปรดิวเซอร์ทำซีรีส์ไทย เพื่อนจึงแนะนำเรา อย่างที่บอกว่าเราเป็นชื่อที่คนนึกถึงเรื่องภาษาจีน”
การที่คุณทำงานเขียนบท และเป็นอาจารย์สอนเขียนบทภาควิชาการภาพยนตร์และภาพนิ่ง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาฯ เอื้อต่อการใช้ภาษาจีนบ้างไหม
“พอเป็นวงการบันเทิง การแปลซับ แปลพลอตละครอะไรต่างๆ คนแปลจะต้องมีเซนส์ในการเลือกใช้คำที่สื่อความหมายหรือสื่ออารมณ์ได้ตรงกับที่นักเขียนบทต้องการ ไม่ใช่แปลเฉยๆ แต่ไม่ได้สื่ออารมณ์นั้น ซึ่งเราเองก็เป็นนักเขียนบทอยู่แล้วด้วย ฉะนั้นนี่คือข้อได้เปรียบของการเรียนนิเทศศาสตร์”
youTube : 789SURVIVAL
ซับไตเติลภาษาจีนจากครูดิวในรายการ 789 SURVIVAL
นอกจากสอนภาษาจีนแล้ว ความรู้ภาษาจีนยังเอาไปทำอะไรได้อีกบ้าง
“ตอนนี้เราได้ทำงานกว้างออกไป เช่น ซีรีส์แปลรักฉันด้วยใจเธอมีแฟนคลับจีนเยอะมาก ทางนาดาวต้องทำซับไตเติลภาษาจีน เขาก็ให้เราช่วยทำซับภาษาจีนในคอนเทนต์ทุกอย่างที่เกี่ยวกับซีรีส์ ไม่ว่าจะเป็นสารคดีหรืออื่นๆ ร่วมงานกันมาถึงรายการ 789 SURVIVAL ซึ่งเราทำซับภาษาจีนให้
“ทางช่องวันก็ให้เราแปลเรื่องย่อละครเพื่อจะไปขายที่จีน หรือมีซีรีส์ของแพลตฟอร์มสตรีมมิงของผู้กำกับไทยที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับจีน เราก็ไปช่วยในโปรเจ็กต์นี้ด้วย เช่น แปลบทแคสติ้ง แปลทรีตเมนต์ คาแรกเตอร์ตัวละคร คือเอกสารใดๆที่ต้องส่งให้ทางจีนอ่าน เราจะแปลไทยเป็นจีนให้ ตอนนี้แกรมมีเริ่มเอาเพลงไทยแปลงเนื้อเป็นภาษาจีน เราก็แปลให้ ก่อนหน้านี้นนน (กรภัทร์ เกิดพันธุ์) ไปขึ้นโชว์ที่มาเก๊า เขาอยากสร้างความประทับใจให้แฟนๆ ก็เลยให้เราและทีมงานเอาเนื้อเพลงของนนนไปแปลเป็นจีน”
ทำอย่างไรให้มีงานต่อเนื่อง เป็นฟรีแลนซ์ที่คนบอกต่อมาเป็นสิบปีได้ แม้ว่าคุณจะไม่ทำโซเชียลโปรโมตตัวเอง
“เราอาจจะเป็นคนที่ร่วมงานด้วยง่าย เขาขออะไรมาก็จะไม่เยอะใส่ ถ้าเราโอเค เขาโอเค ก็ทำงานด้วยกัน เราส่งงานตามกำหนดเวลาด้วย ทำให้คนแนะนำกันปากต่อปาก”
คุณเองก็ต้องสอนเข้าใจและแปลถูกต้องด้วย ไม่อย่างนั้นคนดูจะฟีดแบ็กมาแล้วล่ะว่าแปลผิด
“ที่ผ่านมาก็ไม่เคยเจอคนดูทักท้วงนะ แต่มีเรื่องตลกคือตอนแปลซับ 789 SURVIVAL เราให้ทีมงานคนจีนช่วยดูซับ ทีนี้คำว่าวงการ ‘ทีป๊อป’ ทีมงานคนจีนก็หวังดี ช่วยขยายความว่าหมายถึง ‘ดนตรีตุรกี’ ดีที่ทีมงานถามว่าครูดิว ทำไมแปลทีป๊อปว่าหมายถึงดนตรีตุรกี? เราตกใจมาก เราก็ขอโทษและแก้ไขอย่างไว เป็นบทเรียนว่าเราต้องรีเช็กเองหลายๆครั้ง ทำงานรอบคอบรัดกุมมากๆ และเราสัญญากับทีมงานเลยต่อไปนี้จะไม่เกิดข้อผิดพลาดอีก
“เคยมีครั้งหนึ่งที่เราทำงานล่าม สุดท้ายเรามารับรู้ว่าเราสอนหนังสือได้ แต่ในบางสกิล เรายังทำได้ไม่ดี ไม่เหมาะกับการทำงานสด เราเหมาะกับงานเอกสาร มีการเตรียมพร้อม ไม่ใช่ว่ารู้ภาษาแล้วจะสามารถทำงานทุกอย่างที่เกี่ยวกับภาษานั้นๆได้ มันทำให้เรารู้ว่าเราถนัดกับงานประเภทไหน”
youTube : NineEntertain Official
นนกุลให้สัมภาษณ์ว่าฝึกท่องบทภาษาจีน 400 รอบต่อ 1 ฉาก
จงเรียนรู้ตลอดชีวิต
ช่วงที่คุณเรียนภาษาจีน ตอนนั้นคุณเป็นคนจำนวนน้อยที่รู้ภาษาจีนในวงการบันเทิง กลายเป็น Top of Mind ได้ แล้วถ้ามาเรียนตอนนี้จะสายไปไหม ตลาดวายหรือยัง
“อันที่จริงมาเรียนตอนนี้ก็ไม่สายหรอกนะ เพราะตอนเราเรียนก็ไม่ได้มองว่าในอนาคต ภาษาจีนจะต่อยอดอาชีพได้หรือเป็นเทรนด์ แต่เรียนเพราะชอบ
“ฉะนั้นอยากเรียนอะไรก็เรียนไปเถอะ จงเรียนรู้ไปตลอดชีวิต ถ้าวันหนึ่งโอกาสมาจับคู่กับความสามารถที่คุณมี คุณก็ต่อยอดไปได้ไกล ตัวเราเรียนภาษาจีนโดยที่ไม่ได้มองหรือไม่รู้ว่าจะนำไปสู่อะไร หรือว่าปลายทางจะเป็นอย่างไร แต่การเรียนทักษะใหม่ๆ ทำให้เราอาจจะค้นพบสิ่งที่ชอบจริงๆก็ได้ การเรียนรู้ชั่วชีวิตจึงเป็นเรื่องดี lifelong learning เราอาจหาตัวเองเจอจากการเรียนรู้ลองทำอะไรหลายๆอย่างก็เป็นได้
“สิ่งที่อยากบอกคือไม่ใช่แค่อยาก แต่ให้ลงมือทำด้วย เริ่มต้นจากต้นทุนน้อยๆก่อน อย่างเราเริ่มจากซื้อหนังสือมาอ่านเอง แล้วขยับไปลงเรียนคอร์ส ซึ่งไม่ได้มีค่าใช้จ่ายแพงมาก แต่สำคัญกว่านั้นคือวินัย เราใช้เวลาบ่ายโมงถึง 6 โมงเย็นทุกวันอาทิตย์เรียนภาษาจีน ไล่สอบระดับขั้นไปเรื่อยๆ จนมาถึงมาทุกวันนี้ เราถูกจริตกับภาษาจีน เราเลยไปต่อได้ เท่าที่สังเกตนักเรียนของเราหลายๆคนจะขาดความต่อเนื่อง อาจจะเพราะเขาบรรลุวัตถุประสงค์แล้ว รู้เท่านี้ก็เพียงพอ สอง เรื่องเวลา เป้าหมายของเขาอาจไขว้เขวไปมาจนมาเรียนไม่ต่อเนื่อง”
“เราอยากทดสอบดูว่าเราฟังเขารู้เรื่องไหม และเขาฟังเราเข้าใจหรือเปล่า แม้จะไม่ได้พูดถูกเป๊ะๆก็เข้าใจกัน เพราะภาษามีไว้เพื่อการสื่อสาร”
เรียนภาษาให้รู้เรื่องไว ใช้ได้จริงเร็วต้องทำอย่างไร
“นอกจากเรียนในห้อง เราต้องเรียนเอง อ่านหนังสือ พูดคุยกับคนอื่น อย่างตอนไปเรียนที่จีน ว่างๆเราก็ไปเล่นวอลเลย์บอลกับเพื่อนๆคนจีนเพื่อฝึกภาษา เจอใครก็คุยกับเขาไปทั่ว พูดผิดๆถูกๆออกไปโดยไม่กลัวเลย สนุกกับการสื่อสารมาก อยากทดสอบดูว่าเราฟังเขารู้เรื่องไหม และเขาฟังเราเข้าใจหรือเปล่า เหมือนเราเจอคนจีนที่พูดภาษาไทย แม้เขาจะไม่ได้พูดถูกเป๊ะๆก็เข้าใจกัน เพราะภาษามีไว้เพื่อการสื่อสาร แค่เข้าใจคร่าวๆก็ใช้ได้แล้ว ดังนั้นพูดออกไปเถอะ เหมือนคัลแลนกับพี่จองที่พูดภาษาไทยแล้วน่าเอ็นดู”
คุณพัฒนาทักษะให้ตัวเองอย่างไรบ้าง
“พยายามอยู่กับภาษาจีนให้เยอะ ดูซีรีส์จีน พูดคุยกับเพื่อนคนจีน คุยผ่านแชตและเจอตัวเป็นๆกันบ้าง ไม่อย่างนั้นทักษะการพูดจะตกลง และการสอนคนอื่นก็เหมือนเราก็ได้รีสกิลทักษะนั้นๆให้ตัวเองไปด้วย พอเรามาเป็นอาจารย์ที่นิเทศฯ เท่ากับว่างานภาษาจีนคืออาชีพรอง งานไหนที่เรามีเวลาทำได้ก็จะทำ แต่เราไม่มีเวลาจะผันตัวเองไปเป็นอินฟลูเอนเซอร์ เป็นครูดิวสอนจีนได้
“เคยมีสถาบันภาษาชื่อดังมาทาบทาม เราเคยไปทดลองสอนและผ่านด้วย แต่สุดท้ายเราไม่เอา ช่วงแรกๆเราพยายามจะปั้นช่องตัวเองนะ มีเฟซบุ๊กก็มีคนตาม 5 หมื่น เราทำโดยไม่แคร์ว่าจะมียอดวิว ยอดฟอลล์เท่าไร ทำเพราะอยากทำล้วนๆ ร้อนวิชาภาษาจีนมาก แต่ว่าหยุดไปเพราะขี้เกียจ (หัวเราะ) ไม่อย่างนั้นวันนี้คงกลายเป็นอินฟลูฯไปแล้ว”
Words: Suphakdipa Poolsap
